سیستم مدیریت محیط زیست

سیستم مدیریت محیط زیست (EMS): مزایا، مراحل پیاده‌سازی و چالش‌ها

 سیستم مدیریت محیط زیست (EMS) یک رویکرد ساختاریافته برای مدیریت جنبه‌های محیط زیستی فعالیت‌های یک سازمان است. مشاوره ایزو 14001 به سازمان‌ها کمک می‌کند تا تاثیرات منفی زیست‌محیطی خود را شناسایی، کنترل و کاهش دهند و بهبود مستمر در عملکرد محیط زیستی خود ایجاد کنند. در این مقاله، به بررسی مزایا، مراحل پیاده‌سازی و چالش‌های سیستم مدیریت محیط زیست می‌پردازیم.

مزایای سیستم مدیریت محیط زیست (EMS)

1. بهبود عملکرد محیط زیستی

پیاده‌سازی  این استاندارد به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فعالیت‌های خود را به گونه‌ای مدیریت کنند که تاثیرات منفی بر محیط زیست کاهش یابد. این شامل کاهش ضایعات، استفاده بهینه از منابع طبیعی و کاهش آلودگی‌ها است.

2. انطباق با قوانین و مقررات

این سیستم به سازمان‌ها کمک می‌کند تا با الزامات قانونی و مقررات محیط زیستی انطباق یابند. این سیستم به شناسایی و مدیریت الزامات قانونی مرتبط با فعالیت‌های سازمان کمک می‌کند و از جریمه‌های احتمالی جلوگیری می‌کند.

3. کاهش هزینه‌ها

مدیریت موثر منابع و کاهش ضایعات می‌تواند منجر به کاهش هزینه‌های عملیاتی سازمان شود. با استفاده از EMS، سازمان‌ها می‌توانند بهره‌وری منابع را افزایش داده و هزینه‌های مرتبط با مدیریت پسماند و مصرف انرژی را کاهش دهند.

4. بهبود تصویر عمومی و اعتماد مشتریان

داشتن یک سیستم  موثر نشان‌دهنده تعهد سازمان به حفاظت از محیط زیست است. این امر می‌تواند بهبود تصویر عمومی و افزایش اعتماد مشتریان و ذینفعان را به دنبال داشته باشد.

5. افزایش بهره‌وری و اثربخشی

به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فرآیندهای خود را بهبود بخشند و بهره‌وری را افزایش دهند. این سیستم به شناسایی و حذف هدررفت‌ها و بهبود کارایی عملیات کمک می‌کند.

مراحل پیاده‌سازی سیستم مدیریت محیط زیست (EMS)

1. تعهد مدیریت ارشد

تعهد و حمایت مدیریت ارشد برای پیاده‌سازی  ضروری است. مدیریت باید منابع لازم را فراهم کرده و به ترویج فرهنگ حفاظت از محیط زیست در سازمان بپردازد.

2. شناسایی جنبه‌ها و تاثیرات محیط زیستی

شناسایی جنبه‌ها و تاثیرات محیط زیستی فعالیت‌های سازمان یکی از مراحل اولیه پیاده‌سازی EMS است. این شامل شناسایی منابع آلودگی، مصرف منابع طبیعی و تولید پسماندها می‌شود.

3. تعیین اهداف و برنامه‌های محیط زیستی

براساس جنبه‌ها و تاثیرات شناسایی شده، سازمان باید اهداف و برنامه‌های محیط زیستی خود را تعیین کند.

این اهداف باید قابل اندازه‌گیری و قابل دستیابی باشند.

4. تدوین مستندات و رویه‌ها

سازمان باید مستندات و رویه‌های مربوط به EMS را تدوین کند. این شامل تدوین سیاست محیط زیستی، رویه‌های کاری، دستورالعمل‌ها و فرم‌های مربوطه است.

5. آموزش و ارتقاء آگاهی کارکنان

آموزش و ارتقاء آگاهی کارکنان در خصوص EMS و تاثیرات محیط زیستی فعالیت‌های سازمان ضروری است. کارکنان باید با نقش و مسئولیت‌های خود در پیاده‌سازی EMS آشنا شوند.

6. اجرای EMS

پیاده‌سازی اقدامات و رویه‌های تدوین شده و اجرای برنامه‌های محیط زیستی براساس اهداف تعیین شده.

7. نظارت و ارزیابی

نظارت بر عملکرد EMS و ارزیابی نتایج اقدامات انجام شده برای اطمینان از تحقق اهداف محیط زیستی و بهبود مستمر سیستم.

چالش‌های پیاده‌سازی سیستم مدیریت محیط زیست (EMS)

1. هزینه‌های پیاده‌سازی و نگهداری

پیاده‌سازی و نگهداری EMS ممکن است هزینه‌بر باشد. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های مرتبط با آموزش کارکنان، مشاوره، ممیزی‌ها و تغییرات فرآیندی می‌شود.

2. نیاز به تغییرات فرهنگی

مشاوره موثر در حوزه ی این استاندارد  نیازمند تغییرات فرهنگی در سازمان است. این امر ممکن است با مقاومت‌هایی از سوی کارکنان مواجه شود که نیاز به مدیریت تغییر دارد.

3. نیاز به منابع و زمان

استقرار سیستم استاندارد محیط زیست نیازمند تخصیص منابع و زمان قابل توجهی است. سازمان‌ها باید منابع لازم را برای آموزش، مستندسازی و اجرای فرآیندهای جدید فراهم کنند.

4. پیچیدگی‌های اداری

پیاده‌سازی EMS می‌تواند منجر به افزایش پیچیدگی‌های اداری و نیاز به مستندسازی و گزارش‌دهی بیشتر شود. این امر ممکن است بار اداری سازمان را افزایش دهد.

نتیجه‌گیری

این سیستم یک ابزار قدرتمند برای بهبود عملکرد محیط زیستی و کاهش تاثیرات منفی فعالیت‌های سازمان بر محیط زیست است.

این سیستم به سازمان‌ها کمک می‌کند تا با قوانین محیط زیستی انطباق یابند، هزینه‌ها را کاهش دهند و تصویر عمومی خود را بهبود بخشند.

با این حال، هزینه‌ها و چالش‌های پیاده‌سازی و نگهداری استاندارد ایزو 14001 نیز باید مورد توجه قرار گیرند.

سازمان‌ها باید با توجه به شرایط خود، تصمیم‌گیری کنند که آیا پیاده‌سازی این سیستم برای آنها مناسب است یا خیر.

توجه روز افزون به حفظ محيط زيست و افزايش آگاهی، و انتظارات و الزامات طرف‌های ذینفع نسبت به توسعه پايدار، مستلزم نگرش سيستمی در اتصال با قوانين، ضوابط ملی و منطقه‌ای می‌باشد. در اين راستا كميته فنی 207 سازمان بین‌المللی استاندارد ،( ISO/TS 207) در سال 1996 سری استاندارد بین‌المللی ISO 14000 را در رابطه با سيستم مديريت محيط زيست، تدوين و منتشر نمود.

سری استاندارد ISO 14000 با پرداختن به موضوعات مختلف در زمينه محيط زيست، زمينه مناسبی را در سازمان‌ها برای درك مفاهيم محيط زيستی و به كارگيری روش‌های متفاوت در طرح‌ريزی، اجرا و كنترل فرآیندهای سازمان در توجه به رويكرد محيط زيست، فراهم می‌آورد.

از آنجا که منابع طبیعی و محیط زیست تنها متعلق به نسل های امروز نیست و آیندگان نیز از آن سهمی دارند و به منظور رعایت اصل توسعه پایدار که خواهان پیشرفت در زمینه صنعت و رفاه انسان و در عین حال حفظ محیط زیست و منابع طبیعی است ، استقرار سیستمهای مدیریتی همچون سیستم مدیریت زیست محیطی ISO 14001 می تواند جهت نیل به این مهم موثرباشد .

جهت مشاور ایزو کارشناسان آریان گستر پاسخگوی شما می باشند.

02177942240-77959675

در مسیر موفقیت با ما همراه باشید.